اجلاس اسلو و مین هایی که همچنان قربانی می گیرند.
تلفات بالای ناشی از انفجار مین در بین غیرنظامیان موجی از نگرانی در دل کسانی ایجاد کرده است که رویای جهانی عاری از مین را در سرداشته و برای رسیدن به آن تلاش می کنند. از تاریخ ۵ تا ۸ آذرماه کشورهای عضو کنوانسیون منع مین در اسلو گرد هم آمدند تا اقدامات خود در سال های گذشته و سال های پیش رو را به امید پاک کردن جهان از این ادوات کشنده تا سال ۲۰۲۵ بررسی کرده و برنامه ای برای انجام آن تدارک ببینند. بیست سال است که از تولد کنوانسیون منع مین یا کنوانسیون اتاوا می گذرد و ۱۶۴ کشور جهان عضو این کنوانسیون هستند و همراه با جامعه مدنی و سازمان ها برای پاک کردن جهان از این سلاح های کشنده تلاش می کنند. تاکنون موفقیت های فراوانی نیز در این حوزه به دست آمده است. بر اساس گزارش مانیتور مین های زمینی در سال گذشته تنها در میانمار که عضو کنوانسیون منع مین نیست و چند گروه مسلح از مین های زمینی استفاده کرده اند. پس از گذشت بیست سال از زمان تصویب کنوانسیون حال دیگر قبح استفاده از این سلاح بر هیچ کس پوشیده نیست. حتی کشورهایی هم که به کنوانسیون نپیوسته اند نیز در راه پاکسازی کشورهای شان کوشیده اند. تحت تاثیر کنوانسیون و تقبیح جهانی استفاده از مین، جوامع آلوده به مین تا حد زیادی بر این معضل فائق آمده و در نتیجه جان انسان های بی شماری حفظ شده است. با این وجود از سال ۲۰۱۵ شاهد روند رو به افزایش تلفات انسانی ناشی از انفجار مین بوده ایم. بر اساس گزارش مانیتور، سال گذشته چهارمین سالی متوالی بوده است که طی آن، آمار تلفات ناشی از انفجار مین و سایر ادوات منفجره باقیمانده از جنگ بالا رفته است. در سال ۱۳۹۷ تعداد تلفات ثبت شده ۶هزار و ۸۹۷ گزارش شده است که این رقم شامل افرادی می شود که یا جان خود را از دست داده یا مصدوم شده اند. درگیری و خشونت اعمال شده در افغانستان، مالی، میانمار، نیجریه، سوریه و اوکراین دلیل بالا بودن تعداد تلفات است. البته باید در نظر داشت که جمع آوری آمار دقیق همیشه با چالش مواجه بوده است، بنابراین می توان ادعا کرد که تعداد تلفات از این تعداد هم بیشتر است. از این رو در بیستمین سال بررسی کنوانسیون در اسلو، کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس این مهم را بررسی خواهند کردند. یک دلیل افزایش تلفات در سال های اخیر استفاده گروه های مسلح غیردولتی از مین های زمینی بوده است. این امر بار دیگر ضرورت تمرکز بر اقدامات علیه مین به خصوص آموزش خطر مین را گوشزد می کند. بر اساس گزارش اخیر مانیتور، از بین کسانی که وضعیت شان گزارش شده ۷۱ درصد تلفات سال گذشته متعلق به غیرنظامیان بوده است که ۵۴ درصد آن کودکان بوده اند. بر اساس این گزارش تعداد تلفات در میان کودکان در سال گذشته ۱۲ درصد افزایش داشته است. در مجموع از سال ۱۹۹۹ زمانی که ثبت جهانی تلفات آغاز شد، مانیتور بیش از ۱۳۰هزار تلفات را ثبت کرده است. اگر چه آمار تلفات طی چند سال گذشته بالا رفته است، اما در خصوص سرمایه گذاری در حمایت از اقدامات علیه مین شاهد کاهش بوده ایم. مجموع بودجه بین المللی و ملی کمک کنندگان و کشورهای آسیب دیده در سال ۱۳۹۷ هفتصد میلیون دلار بوده است. این رقم نشان دهنده ۹۵ میلیون دلار کاهش در بودجه ترکیبی (ملی و بین المللی) و ۵۳ میلیون دلار بودجه بین المللی در مقایسه با سال ۱۳۹۶ است. در زمینه، زمین های آلوده به مین و پاکسازی آنها، بر اساس گزارش مانیتور، ۵۹ کشور و منطقه تا آبان ماه هنوز آلوده هستند. آلودگی شامل موارد جدید استفاده از مین های ضد نفر در برخی کشورهای عضو یعنی افغانستان، نیجریه و یمن در سال ۱۳۹۷ است. آلودگی گسترده مین های ضد نفر (بیش از ۱۰۰ کیلومتر مربع) در افغانستان، آنگولا، بوسنی و هرزگوین، کامبوج، چاد، کرواسی، عراق، تایلند، ترکیه و یمن -از کشورهای عضو کنوانسیون- وجود دارد. البته آذربایجان و منطقه صحرای غربی که عضو کنوانسیون نیستند نیز آلودگی گسترده ای دارند. با این حال در سال گذشته پاکسازی پیشرفت داشته و در مجموع حداقل ۱۴۰ کیلومترمربع پاکسازی شده است. بر اساس گزارش مانیتور در پنج سال گذشته به طور کلی کشورهای عضو ۸۰۰ کیلومتر مربع را پاکسازی کرده اند که در این راستا حداقل ۶۶۱هزار و ۴۹۱ مین منهدم شده است. تا این تاریخ یعنی آبان سال ۱۳۹۸، بیست و هفت دولت عضو باقی مانده اند که باید تا سال ۲۰۲۵ تعهدات خود را طبق ماده پنج کنوانسیون در خصوص پاکسازی قبل و حداکثر تا سال ۲۰۲۵ انجام دهند. دولت های عضو در کنفرانس بازنگری ماپوتو در سال ۲۰۱۴ این تاریخ را برای تکمیل پاکسازی و به امید جهانی بدون مین تعیین کردند. البته چهار کشور عضو یعنی کرواسی (۲۰۲۶)، عراق (۲۰۲۸)، فلسطین (۲۰۲۸) و سریلانکا (۲۰۲۸) مهلت هایی بعد از سال ۲۰۲۵ برای پاکسازی کامل دارند. در حوزه کمک به قربانیان در سال گذشته، به رغم تلاش های مداوم، بیشتر کشورهای عضو پیمان منع مین با تعداد قابل توجهی از قربانیان مین فاقد منابع و شیوه های مناسب برای تحقق تعهدات انجام شده در برنامه عمل ماپوتو هستند. در اکثر کشورهای عضو، برخی تلاش ها برای بهبود کیفیت و کمیت برنامه های توان بخشی و سلامت جسمی برای بازماندگان انجام شده است. با این وجود، کمک به قربانیان همچنان نیازمند اقدامات گسترده ای است. در بسیاری از کشورهای عضو، شکاف های قابل توجهی در دسترسی به اشتغال، آموزش و سایر فعالیت های حمایتی و ایجاد درآمد برای قربانیان وجود دارد. همزمان با ادامه تلاش کشورها برای پاکسازی زمین های آلوده به مین، هنوز کارهای زیادی از جمله در خصوص حمایت از حقوق بازماندگان مین و جوامع آنها باید صورت گیرد. کشورها چه عضو کنوانسیون منع مین باشند یا نه در راستای پاکسازی مین اقدامات گسترده ای انجام می دهند و این خود نشان دهنده تاثیر کنوانسیون منع مین است که اولین پیمان خلع سلاح بشردوستانه است. ایران هنوز به کنوانسیون منع مین نپیوسته و در هیچ یک از کنفرانس های بین المللی از جمله کنفرانس اسلو شرکت نکرده است. با توجه به حجم آلودگی ایران به مین و اقداماتی که تاکنون در حوزه پاکسازی انجام شده، شایسته است ایران پیوستن به کنوانسیون منع مین و همکاری با جامعه بین المللی را در اولویت برنامه های خود قرار دهد.
لیلا علی کرمی
منبع : رومه اعتماد
مرگ 9 کودک در انفجار مین در افغانستان
مین ,سال ,های ,کنوانسیون ,تلفات ,عضو ,در سال ,منع مین ,سال گذشته ,کنوانسیون منع ,بر اساس ,اساس گزارش مانیتور، ,اساس گزارش مانیتور
درباره این سایت